قانون مالیات بر زمین بایر، مالیات بر مسکن خالی و مالیات بر عایدی سرمایه نیز سه قانون بسیار مهم در جهت افزایش مقرون به صرفگی مسکن است. با کاهش تقاضای سوداگری بخشی از افزایش قیمت مسکن کمتر میشود. این قوانین هرچند هنوز اجرایی نشده ولی در سالهای اخیر مجلس اهتمام بیشتری برای اجراییشدن این دست قوانین دارد.
برخی از مهمترین سیاستهای افزایش مسکن قابل استطاعت عبارت است از: بازکردن قفلشدگی زمین برای استفاده از آن در ساختوساز، اصلاح سیاستهای شهری ساختوساز اعم از قوانین تراکم و اعطای تسهیلات مناسب برای ساخت و خرید مسکن، استفاده از روشهای ساختوساز بهینه و مهندسی مسکن و استفاده از ابزارهای مناسب مالیاتی و یارانهای.
برنامههای توسعه پس از انقلاب اسلامی سیاستهایی در جهت افزایش مسکن مقرونبهصرفه و قابلخرید انجام دادهاند، ولی کافی نبوده است. برنامههایی که معمولاً از آنها بهعنوان برنامه مسکن کمدرآمدها نیز یاد می¬شود. افتتاح حساب ۱۰۰ و شکلگیری بنیاد مسکن انقلاب اسلامی از اولین اقداماتی بود که برای تأمین مسکن محرومین انجام گرفت.
از مقایسه سیاستهای کشورهای مختلف جهان با سیاستهای ایران در جهت افزایش مقرون به صرفگی مسکن میتوان به این جمعبندی رسید که برخی سیاستهای اصلی برای ایجاد مسکن مقرونبهصرفه در ایران برای مقاطعی کوتاه اجرا شده است، مثل قانون تملیک اراضی بایر شهری، در اختیار قراردادن زمین رایگان و توسعه زمینهای شهری و در مورد برخی از سیاستها بحث و گفتوگوهایی در رسانهها و حتی مجلس شورای اسلامی صورتگرفته، گاهی قوانین مرتبط با این سیاستها نیز تصویب شده ولی هیچگاه به مرحله اجرا نرسیده مثل مالیات بر مسکن خالی، مالیات بر زمین بایر و مالیات بر عایدی سرمایه.
از اقدامات نظام حقوقی کشور در راستای اصل ۵۸ قانون اساسی برای فراهمکردن رفاه خانوارها در مسکن میتوان به تصویب برخی از قوانین اشاره کرد. قانون اراضی شهری (۱۳۵۸)، قانون زمینشهری (۱۳۵۸)، قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن (۱۳۸۷) به همراه اصلاحات بعدی و آییننامه اجرایی آنها از جمله مهمترین قوانین این حوزه است.
دسته سوم از سیاستها کمتر محل گفتوگوی محافل علمی سیاستگذاری و حتی سیاست سازی بوده است. مثل سیاستهای صحیح در تراکم تشویقی، رسمی کردن زمینهای غیررسمی، توسعه حملونقل محور، تأمین مالی اوراق قرضه رهنی، اوراق رهنی ثانویه و مداخله جدی شهرداریها در کنترل و اصلاح سیاستهای زمینشهری متناسب با هر منطقه.