هادی شریفی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به گسل‌های کلانشهر مشهد با تاکید بر اینکه در این کلانشهر ۴ گسل اصلی وجود دارد، دو گسل «کشف رود» و «توس» در شمال مشهد و دو گسل «جنوب مشهد» و «سنگ بست-شاندیز» در جنوب مشهد با امتداد شمال باختر – جنوب خاور در شمال و جنوب مشهد کشیده شده‌اند، افزود: از این تعداد گسل اصلی، گسل «کشف رود» در شمال و گسل «سنگ بست» در جنوب مشهد دارای فعالیت لرزه‌زا هستند. گسل کشف رود جزء گسل‌های فعال است و مهمترین فعالیت آن با بزرگای ۶.۱ در سال ۲۰۱۷ در سفیدسنگ به ثبت رسید.
وی در خصوص اجرای طرح تدقیق گسل‌های شهر مشهد، توضیح داد: سازمان مدیریت بحران در سال ۹۷ قانونی را مصوب کرد که بر اساس آن مقرر شد نقشه تدقیق ۵ کلانشهر «مشهد»، «کرج»، «تهران»، «تبریز» و «کرمان» تهیه شود. تا آن زمان نقشه‌های ۲۵ هزار بزرگترین مقیاسی بود که برای شهرها تهیه شده بود، در حالی که نقشه‌های مقیاس شهری باید در اندازه‌های یک هزار، یک به پانصد و یک به دویست باشد تا بتوان در مقیاس سازه‌های شهری تصمیم‌گیری کرد.
معاون اداره کل زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی منطقه شمال شرق، اظهار کرد: بر اساس این قانون تاکید شده بود که برای این ۵ کلانشهر نقشه‌های گسل دقیق‌شده تهیه شود، ولی از آنجایی که اجرای این طرح بسیار تخصصی، پرهزینه و زمان‌بر است، از سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی درخواست شد تا برای تهیه این نقشه شرح خدمات و برآورد هزینه صورت گیرد.
شریفی ادامه داد: سازمان زمین‌شناسی طبق وظایف حاکمیتی و ذاتی خود همچنان به ماموریت خود در زمینه پایش مخاطرات توجه دارد و در صورت وقوع مخاطراتی، آن را مطالعه و گزارش‌های آن را تهیه می‌کند، ولی مسیر ما برای ادامه حرکت تا حد قابل توجه محدود است.
وی با بیان اهمیت مطالعات و پیش‌بینی مخاطرات، گفت: متاسفانه مدیریت بحران در کل کشور به گونه‌ای است که بعد از وقوع بحران به فکر چاره اندیشی و اختصاص بودجه جهت جبران خسارت است و به طور کلی مطالعات پیشگیری و پیش‌بینی مخاطرات در آن جایگاهی ندارد و ما بارها این موضوع را اعلام کردیم، ولی تنها در زمان وقوع زلزله، مجددا کارگروه‌ها تشکیل می‌شود و بعد از فروکش کردن اثرات زلزله، موضوع آن به کنار گذاشته می‌شود.
وی با بیان اینکه برای تهیه نقشه‌های تدقیق شده گسل‌ها، در ابتدا نقشه اولیه گسل‌های شهر مشهد در مقیاس یک بیست و پنج‌هزار مبنای کار ما برای تهیه نقشه تدقیق گسل مشهد قرار گرفت، ولی ما قبل از آن برداشت‌های میدانی برای گسل‌ها را در سال ۹۶ برای طرح تدقیق مسیر گسل‌ها آغاز کرده بودیم و در سال ۹۷ قراردادی با اداره کل راه و شهرسازی خراسان رضوی منعقد و اقدام به اجرای پروژه تهیه نقشه‌های تدقیق به صورت رسمی کردیم.
معاون اداره کل زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی منطقه شمال شرق در خصوص جابه‌جایی سازه‌های مهم ساخته شده در حریم گسل‌ها تاکید کرد: تا زمانی که اطلاعات دقیق‌تری از ساز و کار گسل‌ها، نرخ جابجایی گسل‌ها و بزرگای زلزله احتمالی ایجاد شده توسط این گسل‌ها در اختیار نداشته باشیم، نمی‌توانیم از نظر علمی در مورد سازه‌ها و ضوابط ساخت و ساز آنها اظهار نظر کنیم، ضمن اینکه در مورد سازه‌های ساخته شده در حریم گسل‌ها بعد از تکمیل مطالعات متناسب با موقعیت سازه در حریم، درجه اهمیت و نوع سازه تصمیم‌گیری می‌شود که بیشتر مرتبط با متخصصین سازه خواهد بود.
شریفی با بیان اینکه بر اساس قانون، متولی اجرای این طرح وزارت راه و شهرسازی (مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی) است، خاطر نشان کرد: در آن زمان با همکاری کارگروه مطالعات مخاطرات زلزله و لغزش لایه‌های زمین که اکنون این کارگروه منحل شده است، رویدادهای لرزه‌ای استان خراسان رضوی مورد بررسی قرار می‌گرفت و در سازمان زمین‌شناسی در جلسات این کارگروه قبل از ابلاغ قانون پیشنهادی برای اجرای تهیه نقشه‌های تدقیق گسل‌های کلانشهر مشهد ارائه دادیم.
معاون اداره کل زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی منطقه شمال شرق با بیان اینکه در حال حاضر برای استانداردسازی حریم گسل‌ها اقدامی نشده و مبنای کاری همان حریم ۳۰۰ متر است، ادامه داد: در قسمت شمال مشهد و در حریم گسل «کشف رود» تقریبا معضل اصلی این است که بافت فرسوده مشهد در مجاورت این گسل است، در حالی که این گسل یک گسل فعال به شمار می‌رود و با بافت فرسوده شهری فاصله نزدیکی دارد.
شریفی خاطر نشان کرد: مهمترین چالش ما در تهیه این نقشه‌ها این است که متولی اجرای آن وزارت راه و شهرسازی است و این وزارتخانه بیشتر درگیر مسائل مربوط به راه و به خصوص مسکن هستند و مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به عنوان بازوی کمکی این وزارتخانه نیز توان اجرایی و مدیریت موضوع را دارا نیست. از این رو رویکرد این وزارتخانه برای مدیریت مخاطرات کمرنگ شده، به گونه‌ای که روند پایش مخاطرات به خصوص در استان‌ها با چالش مواجه شده است.
به گفته این محقق حوزه زمین‌شناسی، در این مرحله ۲۵۰۰۰ نقطه مگنتومتری، ۴۳۰ نقطه سونداژ ژئوالکتریک و ۵۷ ایستگاه آرایه برداشت شد.
اهمیت مطالعات و پیش‌بینی مخاطرات
مجری طرح تهیه نقشه تدقیق کلانشهر مشهد با بیان اینکه در اردیبهشت ماه سال ۹۷ برداشت‌های میدانی این طرح به پایان رسید، یادآور شد: مرحله دوم این طرح شامل مطالعات زیرسطحی شامل برداشت داده‌های ژئوفیزیکی بود که در آبان ماه سال ۹۷ شروع شد و در نهایت در سال ۹۹ گزارش نهایی این مطالعات را ارائه دادیم که این مرحله در واقع مرحله اول طرح تدقیق گسل‌ها را شامل می‌شود.
به گفته وی، در حال حاضر حریمی که برای این مطالعات تعیین شده، ۱۵۰ متر در هر طرف گسل است و برای تهیه نقشه‌های دقیق شده باید این حریم کوچکتر شود.
انتهای پیام